Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias ile ABD Dışişleri Bakanı Pompeo arasındaki görüşme Selanik’te gerçekleştirildi.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Yunanistan ziyaretinin ilk durağı olan Selanik’te Yunan mevkidaşı Nikos Dendias ile bir araya geldi. Pompeo, ziyaretinin ikinci gününde Girit adasında NATO’ya ait SUDA askeri Üssü’nü ziyaret edecek.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Dendias ile Pompeo arasında Selanik’te gerçekleştirilen görüşme sonrasında yazılı bir açıklama yayınladı. Açıklamada mükemmel ikili ilişkilerin bir kanıtı olarak Stratejik Diyaloğun yeniden onaylanmasına atıfta bulunuluyor.
Yunanistan ve ABD, mükemmel ikili ilişkilerini ve savunma ve güvenlik, yatırım ve enerjiden eğitim ve kültüre kadar bir dizi alanda işbirliğini daha da derinleştirme yönündeki karşılıklı arzularını yinelediler.
İki taraf bu toplantıyı, 2021’de Washington’da yapılacak üçüncü Stratejik Diyalog’a kadar, ABD-Yunanistan Stratejik Diyaloğu’nun üst düzey bir incelemesi olarak değelendirdi.
Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın Amerikalı mevkidaşı Mike Pompeo ile Selanik’te yaptığı görüşmeden sonra ortak bir bildiri yayınlandı.
Bildiride, “ABD ve Yunanistan, deniz bölgelerinin sınırlandırılması konularının uluslararası hukuk kapsamında barışçıl bir şekilde çözülmesi gerektiğini vurguladılar”, aynı zamanda “3 + 1” planı çerçevesinde işbirliğini sürdürme ve güçlendirme isteklerini vurgulanıyor.
Açıklamanın devamında, “Bu bağlamda ABD, Yunanistan’ın deniz bölgelerinin diyalog yoluyla ve uluslararası hukuka uygun olarak sınırlandırılmasına ilişkin anlaşmalara varmak için bölgedeki diğer ülkelerle diyaloğa girmeye hazır olmasını memnuniyetle karşılıyor. Amerika Birleşik Devletleri ve Yunanistan, daha geniş bir bölgede istikrar ve güvenliği sağlamak için mevcut tüm araçları kullanarak NATO müttefikleri olarak yakın işbirliğini güçlendirme niyetlerini yinelediler.
İki taraf, Mart 2019’da Kudüs’te başlayan “3 + 1” programı (Kıbrıs, Yunanistan, İsrail ve ABD) kapsamında çeşitli alanlarda işbirliğini sürdürmek ve güçlendirmek istediklerini yineledi. işbirliği Doğu Akdeniz’de ve daha geniş bölgede barış, istikrar, güvenlik ve refahın desteklenmesine katkıda bulunabilir.” İfadelerine yer veriliyor.
Görüşmede iki taraf, teröre karşı güvenlik, uluslararası suç örgütleri ve diğer tehdit edici faktörler alanında işbirliklerinin altını çizerken, küresel pandemiye rağmen mükemmel işbirliğinin hız kesmeden devam ettiğini vurguladı.
Amerika Birleşik Devletleri ve Yunanistan, yapay zeka, siber güvenlik, 5G ve stratejik altyapının özelleştirilmesine büyük önem verdiği dile getirildi.
Enerji sektörü ile ilgili olarak, iki taraf TAP boru hattının Yunanistan bölümünün tamamlanmasını memnuniyetle karşıladı ve önümüzdeki Stratejik Diyalogda Yunanistan-Bulgaristan (IGB) ara bağlantısına karşılıklı desteklerini tartışmayı dört gözle beklediklerine vurgu yapıldı.
Dedeağaç, Kavala denizaltı doğal gaz depolama tesisinin özelleştirilmesi, Yunanistan-Kuzey Makedonya Ara bağlantı projesi ve EastMed doğal gaz boru hattını da içerebilecek diğer ticari alanlarda uygulanabilir projelerin ele alındığı belirtiliyor.
Ortak bildiride nihayet ABD’nin Yunanistan’ın 2021’deki bağımsızlığının 200. yıldönümü kutlamalarına katılımına, iki ülkenin üniversiteleri, eğitim ve akademik değişimleri arasındaki bağları güçlendirme ve uzun vadeli işbirliğini sürdürme niyetine atıfta bulunuyor.
Askeri yakınlaşma sürüyor
Pompeo’yu Girit’te ağırlayacak olan Miçotakis, ABD ile askeri bağları sıkılaştırmak niyetinde.
ABD Dışişleri Bakanı, geçtiğimiz Ekim ayında ABD kuvvetlerinin Yunan askeri tesislerini daha geniş kapsamlı kullanımına izin veren bir anlaşma imzalamıştı.
Ekim ayındaki anlaşmanın kritik noktalarından birisi, Batı Trakya’daki Dedeağaç şehrinde bulunan askeri üssün ABD’ye tahsis edilmesiydi.
Türk-Yunan sınırındaki Dedeağaç Limanı’nın Amerikan güçleri tarafından kullanılması kapsamında, limanı 2010 yılından bu yana engelleyen batık bir mavnanın çıkarılması için 2,3 milyon dolar yatırım yapılması planlandı.
Yunan yetkililer de o dönem Pentagon’un, Larissa’daki (Yenişehir) hava üssüne 14 milyon dolar, Marathi adasındaki üsse ise 6 milyon euro yatırım yapmasının beklendiğini açıklamışlardı.
Pompeo, Yunanistan ziyaretinin ardından İtalya’ya gidecek ve burada Başbakan Guiseppe Conte ve Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ile yine Doğu Akdeniz’deki gelişmeler başta olmak üzere bir dizi konuyu görüşecek.
Doğu Akdeniz gerilimi
NATO üyesi ülkeler Türkiye ile Yunanistan arasında, Doğu Akdeniz’deki doğalgaz arama çalışmaları ve deniz yetki alanları bağlamında yaşanan gerilim, geçtiğimiz ay tırmanışa geçti. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de hidrokarbon arama çalışmaları yürütmesi sonrası iki ülke arasındaki gerginlik askeri boyuta taşındı.
Doğu Akdeniz sularındaki gerilimi düşürme niyetiyle Avrupa Birliği ve NATO tarafından farklı inisiyatif arayışları gündeme gelirken, AB dönem başkanı Almanya’nın girişimleri sonucu Türkiye ve Yunanistan, aralarındaki sorunları diplomatik yollarla çözmek için yeniden masaya oturacaklarını açıkladı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de tarafların attığı adımdan memnuniyetini dile getirmişti.
Yunanistan ve Türkiye arasında yıllardır devam eden anlaşmazlıklarda hem Atina hem de Ankara karşı tarafın ‘maksimalist talep ve emellerinden vazgeçmesi gerektiği’ görüşünü savunuyor.
İki ülke arasında son olarak Ege Denizi ve Akdeniz’deki yetki alanları konusunda “Sevilla haritası” olarak anılan bir çalışmayla ipler gerilmişti. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği, Sevilla Haritası ile ilgili bir açıklama yaparak, “ABD, Sevilla Haritası’nın hukuki bir öneme sahip olduğunu düşünmemektedir” yorumunu yapmıştı.
