To Vima Gazetesi, Türk-Yunan dışişleri heyetlerinin Yunanistan’ın karasularının genişliği konusunda görüştüklerini yazdı. Angelos Aşanasopulos’un, “12 Milde Köprü Arıyorlar” başlığıyla verdiği haberde, bazı temel nıktalarda anlaşmazlıkların olduğu ancak bunların konuşulmasının dahi bir ilerleme olduğu belirtiliyor. Vima gazetesindeki habere göre, Türkiye, Trakya ve Ege’nin çok büyük bir bölümü hariç, kıtasal Yunanistan’ın karasularını 6 milden 12 mile çıkarmasını kabul ettiği belirtiliyor. Aynı haberde, iki ülke dışişleri heyetleri arasındaki görüşmelerde, bu dönem Yunan karasularının genişliği konuşuluyor. To Vima gazetesi, müzakerelerdeki durumu şöyle özetliyor: 1- Türkiye’nin, Trakya (Çanakkale Boğazı çevresi) ve Ege’nin çok büyük bir bölümü hariç kıtasal (kara parçası) Yunanistan’ın karasularını 6 milden 12 mile çıkarmasını kabul ettiği görülüyor. 2- Doğu Ege’de Yunan karasuları 12 milden az olmak kaydıyla (örneğin 8-9 mil) genişletilecek. 3- Onikiadalar bölgesinde Yunan karasuları 6 mil kalacak. 4- Yunanistan, 1931 yılında bir kraliyet kararnamesiyle tek taraflı olarak 6 milden 10 mile çıkardığı hava sahasını, yeni karasuları sınırlarına göre düzenleyecek. 5- Hava sahası ve karasularında mutabakata varılması halinde kıta sahanlığı meselesi Lahey Adalet Divanı’na götürülebilir. 6- Taraflar bir ‘Siyasi ılke Belgesi’ imzalayacak. Bu belgede Türkiye ‘Ege’deki hayati çıkarlarını,’ Yunanistan da ‘Karasularını genişletme hakkını’ gelecekte bir daha gündeme getirmeme yükümlülüğü altına girecekler.” ANLAşMAZLIK NOKTALARI ıstikşafi görüşmelerde tarafların anlaşmazlık noktalarını ortadan kaldıracak “sihirli formülü’ aradıklarını yazan To Vima, “dikenli” konuları da şöyle sıraladı: 1- Meis’in kıta sahanlığı konusu. Türkiye bu adayı Ege’de değil, Doğu Akdeniz’de sayıyor. Türkiye için Ege, Rodos adasının biraz ötesinde bitiyor. 2- Münhasır Ekonomik Bölge konusu. Türkiye Yunanistan’ın Münhasır Ekonomi Bölge ilan etmesinden korkuyor. Bu konu Türkiye’de “alerji” yaratıyor. 3- Türkiye Ege’de aidiyeti ihtilaflı bölgeler (sözgelimi Kardak) ve Doğu Ege adalarının silahsızlandırılması konularında hala kartlarını kapalı tutuyor.” To Vima gazetesindeki haberin Yunancası aynen şöyle: ΨΑΧΝΟΥΝ ΓΕΦΥΡΑ ΓΙΑ ΤΑ 12 ΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ Στο τραπέζι των διερευνη& #964;ικών επαφών Αθήνας- Αγκυρας το σενάριο για επέκταση σε ορισμένα σημεία των χωρικών υδάτων ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠ& #927;ΥΛΟΣ | Σάββατο 20 Νοεμβρίο& #965; 2010 Η οριοθέτη& #963;η των ελληνικώ& #957; χωρικών υδάτων βρίσκετα& #953; αυτή την περίοδο στον πυρήνα των διερευνη& #964;ικών επαφών για το Αιγαίο οι οποίες διεξάγον& #964;αι εντατικά μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας. Σύμφωνα με αποκλεισ& #964;ικές πληροφορ& #943;ες του «Βήματος», το σενάριο των κλιμακωτ& #974;ν χωρικών υδάτων της περιόδου 1999-2004 έχει επανέλθε& #953; δυναμικά στο προσκήνι& #959;, με την Αγκυρα να εμφανίζε& #964;αι διατεθει& #956;ένη να αποδεχθε& #943; το δικαίωμα της Αθήνας να τα επεκτείν& #949;ι σε πολλές περιοχές σε 12 ναυτικά μίλια- σε συνδυασμ& #972; φυσικά με την ευθυγράμ& #956;ιση του εθνικού εναερίου χώρου. Στο Ανατολικ& #972; Αιγαίο πάντως, η Αγκυρα διατηρεί την πάγια θέση της κατά των 12 ν.μ. και αναζητεί& #964;αι η «μαγική φόρμουλα» που θα άρει τις δυσκολίε& #962;. Παράλληλ ;α, οι δύο χώρες διαπραγμ& #945;τεύοντα&# 953; επί ενός Πολιτικο& #973; Κειμένου Αρχών. Αυτό θα περιγράφ& #949;ι τις βασικές αρχές των σχέσεων των δύο χωρών. Ουσιαστι& #954;ά θα δεσμεύει τις δύο χώρες ότι θα τηρήσουν τα συμφωνηθ& #941;ντα, με την Αγκυρα να επιθυμεί να αποτρέψε& #953; μελλοντι& #954;ά νέα επέκταση των ελληνικώ& #957; χωρικών υδάτων και την Αθήνα να θέλει την αποδοχή από την τουρκική πλευρά συγκεκρι& #956;ένων προβλέψε& #969;ν του Δικαίου της Θάλασσας. Η οριοθέτη& #963;η της υφαλοκρη& #960;ίδας θα απασχολή& #963;ει τις διερευνη& #964;ικές επαφές στο επόμενο στάδιο της διαπραγμ& #940;τευσης, ακόμη και με παραπομπ& #942; του θέματος στο Διεθνές Δικαστήρ& #953;ο της Χάγης. Διαφαίνε& #964;αι επίσης η πρόθεση της Αγκυρας να αποδεχθε& #943; ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρη& #960;ίδα, κάτι που, εφόσον επιβεβαι& #969;θεί στην πράξη, αποτελεί μείζονα κίνηση που θα βοηθήσει σημαντικ& #940; στην επίτευξη συμφωνία& #962;. Τις τελευταί& #949;ς εβδομάδε& #962; έχουν λάβει μάλιστα χώρα αρκετές απόρρητε& #962; συσκέψει& #962;, σε ιδιαίτερ& #945; στενό κύκλο στο υπουργεί& #959; Εξωτερικ& #974;ν υπό τον κ. Δ. Δρούτσα και παρουσία τόσο του πρέσβη ε.τ. κ. Π. Αποστολί& #948;η όσο και στενών συμβούλω& #957; της ελληνική& #962; κυβέρνησ& #951;ς, για να καθοριστ& #959;ύν τα επόμενα βήματα. Παράλληλ& #945;, η Αθήνα έχει έρθει σε επαφή με κορυφαίο νομικό γραφείο του εξωτερικ& #959;ύ που ειδικεύε& #964;αι στην επίλυση συνοριακ& #974;ν διαφορών. Ωστόσο, οι γνώστες των απόρρητω& #957; διαπραγμ& #945;τεύσεων επιμένου& #957; ότι «αυτή τη στιγμή κάθε πλευρά απλώς παρουσιά& #950;ει τις προτάσει& #962; της. Υπάρχουν στοιχεία που μας ενθαρρύν& #959;υν, υπάρχουν και διαφορές. Τίποτε όμως δεν θεωρείτα& #953; συμφωνημ& #941;νο μέχρι να συμφωνηθ& #959;ύν όλα». Η «χρυσή τομή» Οπως «Το Βήμα» πληροφορ& #949;ίται, η Αγκυρα εμφανίζε& #964;αι να αποδέχετ& #945;ι κατ΄ αρχάς ότι η Ελλάδα μπορεί να επεκτείν& #949;ι τα χωρικά της ύδατα σε 12 ναυτικά μίλια, όπως ορίζει το Δίκαιο της Θάλασσας& #972;χι όμως σε όλο το Αιγαίο. Από τις συζητήσε& #953;ς φαίνεται να έχει προκύψει μια συμφωνία για επέκταση της ελληνική& #962; αιγιαλίτ& #953;δας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια στις ηπειρωτι& #954;ές ακτές, με την εξαίρεση της Θράκης (ανατολικ ά της Θάσου), όπου λόγω του ανοίγματ& #959;ς των Στενών οι Τούρκοι δεν θα ήθελαν να περιορισ& #964;εί δραματικ& #940; το κομμάτι υφαλοκρη& #960;ίδας που διεκδικο& #973;ν εκεί. Σε αυτή την περίπτωσ& #951;, ο κανόνας των 12 ναυτικών μιλίων αναμένετ& #945;ι να εφαρμοστ& #949;ί και δυτικά του 25ου μεσημβρι& #957;ού (που χωρίζει το Αιγαίο στη μέση) με ορισμένε& #962; μικρές εξαιρέσε& #953;ς. Η κατάστασ& #951; όμως είναι διαφορετ& #953;κή στο Ανατολικ& #972; Αιγαίο. Εκεί, η τουρκική πλευρά δεν επιθυμεί επέκταση στα 12 ν.μ. Αναζητεί& #964;αι λοιπόν η «χρυσή τομή», η οποία θα μπορούσε κατά ορισμένε& #962; πληροφορ& #943;ες να είναι τα 8 ή τα 9 ν.μ. Ανάλογες προτάσει& #962; έχουν συζητηθε& #943; και στο παρελθόν. Ολα όμως παραμένο& #965;ν ανοιχτά. Ο σκοπός είναι η μεικτή ρύθμιση που θα βρεθεί να έχει τις λιγότερε& #962; δυνατές εξαιρέσε& #953;ς. Υπάρχουν πάντως περιοχές, κυρίως μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανή& #963;ων, αλλά και στα ίδια τα Δωδεκάνη& #963;α, όπου λόγω γεωγραφί& #945;ς τα χωρικά ύδατα λογικά θα παραμείν& #959;υν στα 6 ν.μ., προς διευκόλυ& #957;ση της διεθνούς ναυσιπλο& #912;ας. Το Πολιτικό Κείμενο Αρχών Οσον αφορά το Πολιτικό Κείμενο Αρχών, αυτό αναμένετ& #945;ι να αποτελέσ& #949;ι τον θεμέλιο λίθο μιας τελικής συμφωνία& #962;. Θα περιγράφ& #949;ι τις αρχές της συνεργασ& #943;ας των δύο πλευρών, αλλά και τον δρόμο για το μέλλον των σχέσεών τους. Η σύνταξή του παρουσιά& #950;ει αρκετές δυσκολίε& #962;, επισημαί& #957;ουν οι γνώστες του βαθέος παρασκην& #943;ου. Θα πρέπει να θεωρείτα& #953; δεδομένο πάντως ότι η Αγκυρα θα επιδιώξε& #953; να δεσμεύσε& #953; την ελληνική πλευρά ότι δεν πρόκειτα& #953; μελλοντι& #954;ά να προχωρήσ& #949;ι σε κινήσεις όπως, π.χ., νέα επέκταση των χωρικών υδάτων. Την ίδια στιγμή, όμως, η Αθήνα δεν μπορεί ούτε και επιθυμεί πολιτικά να εμφανιστ& #949;ί ότι απεμπολε& #943; ένα δικαίωμά της που απορρέει από το Διεθνές Δίκαιο. Επιπλέον, η τουρκική πλευρά φέρεται να επιμένει στην αναφορά περί ζωτικών συμφερόν& #964;ων της στο Αιγαίο, επικαλού& #956;ενη και τη Συμφωνία της Μαδρίτης του 1997, ενώ, κατά ορισμένε& #962; πληροφορ& #943;ες, θα ήθελε να περιλαμβ& #940;νεται στο κείμενο ότι το Αιγαίο είναι κλειστή ή ημίκλεισ& #964;η θάλασσα. Η «αλλεργία » της Τουρκίας με το Καστελόρ& #953;ζο «Αγκάθι» των διαπραγμ& #945;τεύσεων το Καστελόρ& #953;ζο Τ ο ερώτημα «οριοθέτη ση υφαλοκρη& #960;ίδας ή αποκλεισ& #964;ικής οικονομι& #954;ής ζώνης (ΑΟΖ);» απασχολε& #943; έντονα τους συμμετέχ& #959;ντες στις διερευνη& #964;ικές επαφές. Η πιθανότη& #964;α κήρυξης ΑΟΖ από την Ελλάδα προκαλεί «αλλεργία » στην Τουρκία που φοβάται πιθανό αποκλεισ& #956;ό της. Πολλοί υποστηρι& #954;τές της ΑΟΖ στην Ελλάδα δεν επιμένου& #957; τόσο πολύ στο ότι αυτή είναι η πλέον σύγχρονη μέθοδος οριοθέτη& #963;ης, αλλά στο ότι με αυτή θα περιορισ& #964;ούν οι διεκδική& #963;εις της Τουρκίας. Η ΑΟΖ έχει οφέλη σε θέματα περιβαλλ& #959;ντικής προστασί& #945;ς, ερευνών ή και αλιείας, καθώς δεν αφορά μόνο τον βυθό αλλά και την απόσταση από τον βυθό ως την επιφάνει& #945; της θάλασσας. Ακόμη και η ΑΟΖ, όμως, απαιτεί οριοθέτη& #963;η. Η άποψη που φαίνεται ότι διαμορφώ& #957;εται στην Αθήνα είναι ότι, με το θέμα της υφαλοκρη& #960;ίδας να έχει φορτιστε& #943; τόσο αρνητικά επί πολλά χρόνια, η στροφή των συνομιλι& #974;ν στην ΑΟΖ θα επιβάρυν& #949; περαιτέρ& #969; το κλίμα. Το θέμα της ΑΟΖ έχει συνδεθεί στενά με το Καστελόρ& #953;ζο. Οι πληροφορ& #943;ες για ύπαρξη πλούσιων ενεργεια& #954;ών κοιτασμά& #964;ων έχουν μετατρέψ& #949;ι το νησί σε «αγκάθι» των διαπραγμ& #945;τεύσεων. Η Αγκυρα θεωρεί ότι ένα τόσο μικρό νησί μπροστά τις τεράστιε& #962; τουρκικέ& #962; ακτές δεν μπορεί να πάρει μεγάλο κομμάτι υφαλοκρη& #960;ίδας ή ΑΟΖ. Η τουρκική πλευρά πιστεύει ότι η θέση της είναι νομικά ισχυρή, επικαλού& #956;ενη και πρόσφατη απόφαση, με παρόμοια χαρακτηρ& #953;στικά, του Διεθνούς Δικαστηρ& #943;ου της Χάγης επί ενός νησιού στη Μαύρη Θάλασσα. Διάδικοι στην απόφαση αυτή, που εκδόθηκε το 2008, ήταν η Ουκρανία και η Ρουμανία. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Σύμφωνα με πληροφορ& #943;ες, η Τουρκία προσπαθε& #943; να εξαιρέσε& #953; το Καστελόρ& #953;ζο από τη συζήτηση, καθώς θεωρεί ότι δεν ανήκει στο Αιγαίο αλλά στην Ανατολικ& #942; Μεσόγειο. Ουσιαστι& #954;ά, δείχνει ότι θέλει να το αποκόψει από τον υπόλοιπο εθνικό κορμό. Φέρεται μάλιστα να επικαλεί& #964;αι επ΄ αυτού παλαιότε& #961;η απόφαση του Διεθνούς Υδρογραφ& #953;κού Οργανισμ& #959;ύ για τον γεωγραφι& #954;ό διαχωρισ& #956;ό των θαλασσών, βάσει της οποίας το Αιγαίο «σταματά» λίγο μετά τη Ρόδο. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, σημειώνο& #965;ν διπλωμάτ& #949;ς με βαθιά γνώση των ελληνοτο& #965;ρκικών, θα είναι καταστρο& #966;ικό για τα ελληνικά συμφέρον& #964;α. Ωστόσο, επειδή η πλήρης ΑΟΖ του Καστελόρ& #953;ζου σχεδόν αγγίζει εκείνη της Κυπριακή& #962; Δημοκρατ& #943;ας, οι Τούρκοι τηρούν άτεγκτη στάση. Ειδικοί επί του Δικαίου της Θάλασσας όμως επιμένου& #957; ότι η Ελλάδα θα πρέπει να διατηρήσ& #949;ι έστω έναν «διάδρομο » υφαλοκρη& #960;ίδας ή ΑΟΖ με την Κύπρο. Οι γκρίζες ζώνες Ο «άγνωστος Χ» των διερευνη& #964;ικών επαφών παραμένο& #965;ν οι γκρίζες ζώνες, θεωρία που πρωτοδια& #964;υπώθηκε από την Αγκυρα στην κρίση των Ιμίων το 1996. Αποτελού& #957; απλό διαπραγμ& #945;τευτικό χαρτί των Τούρκων που κάποια στιγμή θα αποσυρθε& #943; ή όχι; Σύμφωνα με ορισμένε& #962; πληροφορ& #943;ες, ο κ. Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να έχει πει στον κ. Γ. Παπανδρέ& #959;υ ότι δεν σκοπεύει να αμφισβητ& #942;σει την κυριαρχί& #945; ελληνικώ& #957; εδαφών σε αντίθεση με όσα συνέβαιν& #945;ν επί κυβέρνησ& #951;ς Καραμανλ& #942;. Οι γκρίζες ζώνες παραμένο& #965;ν πάντως, μαζί με την αποστρατ& #953;κοποίησ&# 951; των νησιών του Ανατολικ& #959;ύ Αιγαίου, δύο θέματα για τα οποία οι Τούρκοι κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους.