Türkiye’de olduğu gibi Avrupa ve dünyadaki modellerinde de tamamlayıcı bir rol ve işlev gören dershaneler, devletin eksik bıraktığı eğitim açığını doldurarak öğrencileri hem okul derslerine hazırlıyor hem de üniversitenin kapısını aralıyor. Cihan Haber Ajansı’na konuşan Avrupa Dershaneler Birliği (ENES) Başkanı George Hagitegas, “Dershane küresel bir eğitim gerçekliğidir. 21’inci yüzyılda da varlığını sürdürecektir. Kapatılmaları Avrupa anlayışına terstir. Bir hükümet istedi diye özel işletmeleri kapatamaz, eğitim özgürlüğüne karşı hareket edemeyiz.” dedi. Yunanistan’da ve Avrupa’da sadece yoksul ve orta direk aile çocukları ile taşra öğrencilerine iyi üniversitelere girme imkânı sunmakla yetinmeyen dershanelere her kesimden öğrenci gidiyor. Hükümet tarafından çeşitli kolaylıkların sağlandığı Yunanistan’da 150 bin öğrenci dershanelere devam ederken, başkent Atina’da ise yaklaşık 80 bin öğrenci bu kurumlarda derse giriyor.
ENES: ÖZEL GİRİŞİM VE EĞİTİM ÖZGÜRLÜĞÜNE DARBE VURULAMAZ
Yunanistan’da 2 bin 300 dershaneyi temsil eden ve kendileri de önde gelen dershane işletmecileri arasında bulunan yöneticiler, Cihan Haber Ajansı’na önemli değerlendirmelerde bulundu. “Dershaneler küresel bir eğitim gerçekliğidir. Bir halk kurumudur.” diyen Avrupa Dershaneler Birliği (ENES) Başkanı George Hagitegas, “Dershane kapatmak Avrupa’da anlaşılması çok zor bir meseledir. Çalışmasını yasaklamak, eğitim özgürlüğü ile özel girişime karşı bir harekettir.” ifadelerini kullandı. Hagitegas, “Dershaneler bir halk kurumudur. Onun için de onlarca yıldır hayatiyetini sürdürdüler. Çocuğu en kritik bir zamanında alıyor ve bir üst seviyeye çıkartıyor. Bugün Türkiye’de dershaneler, kaliteli bir eğitim için toplumsal bir zorunluluğa hizmet ediyorlar. Bir kişinin dershanelerin çalışmasını yasaklaması, eğitim özgürlüğüne ve özel girişime karşı bir harekettir.” dedi.
‘TOPLUMSAL İHTİYAÇ OLDUĞU BELGELENDİ’
Yunanistan genelinde “Poukamisas” adıyla 33 şubesinde binlerce öğrenciye hizmet veren ülkenin en büyük dershane grubunun da sahibi olan 30 yıllık eğitimci Hagitegas, “Bir dershanecinin ideografisi, Yunan efsanesinin yıkılışı” adlı kitabın da yazarı. Kitapta Avrupa ve dünyadaki dershanecilik modellerini mercek altına alan Hagitegas, dershanelerin 21’inci yüzyılda da var olmaya ve eğitim sistemi içerisinde daha önemli rol oynayacaklarını düşünüyor.
Avrupa’da dershanelerin yaygın olduğunu söyleyen ENES Başkanı Hagitegas, “Birliğimiz üyesi her bir Avrupa ülkesinde dershane var. Avrupa bundan 2 yıl önce çok geniş bir bilimsel araştırma yaptırdı. Dershane fenomeninin bütün ülkelerdeki varlığı ve toplumsal ihtiyaç olduğu belgelendi. Krizle boğuşan Güney Avrupa’da çok sayıda gönüllü dershaneler oluşturuluyor. Herkes dershanelerin değerinin farkına vardı.” ifadelerini kullandı.
KOMÜNİST ÇİNDE BİLE ÖZEL DERSHANE VAR
Dershanelerin alt gelir düzeyi ailelere hitap ettiğini söyleyen Hagitagas, Komünist Çin’de bile özel dershanelerin bulunduğunu vurguladı: “Bu bütün ülkelerdeki toplumsal ihtiyaca cevap veren bir gereklilik. Latin Amerika’da ve Komünist bir ülke olmasına rağmen Çin’de de özel dershaneler var. Her yıl 10 milyon öğrenci Çin’de üniversite sınavlarına giriyor. Bu öğrenciler özel dershanelerde hazırlanıyorlar. Dershaneler bütün ülkelerde, fakir aile öğrencilerini üniversiteye taşıyan toplumsal bir asansör görevi görüyor.”
Avrupa Dershaneler Birliği (ENES) Başkanı George Hagitegas, sözlerini şöyle tamamladı: “Çin gibi bir ülke bile dershanelere izin verirken, liberal politika, özgür ve demokratik rejimlere sahip bütün diğer ülkelerde eğitimde özgürlüğe izin verilmemesi anlaşılamaz bir meseledir.”
ATİNA’DA GÖKÇEADALI BİR DERSHANECİ
Atina’da 6 şubesiyle hizmet veren “Synchrono” adlı dershane zincirinin sahibi olan Gökçeada doğumlu İstanbul Rumlarından Yiannis Kaburis, 26 yıldır çok sayıda şampiyon öğrenci çıkarmış başarılı bir işletmeci. Türkiye’deki dershane tartışmasını yakından takip eden Kaburis, “Kapatılmaları iyi bir şey olmaz. Zira öğrencinin üniversiteye girmesi ve okul derslerinde başarılı olması çok zorlaşır. Yunanistan’da olduğu gibi Türkiye’deki devlet okullarının eğitim düzeyi yetersiz. Dershane lâzım. Öğrenci dershaneye gitmeden üst düzey okullara giremez.” dedi.
Dershanecilik yaparak eğitime destek olduklarını ifade eden Kaburis, Yunanistan’da bütün ailelerin çocuklarını dershaneye gönderdiklerinin altını çiziyor. Okul derslerinde başarı ve iyi bir bölüme girmek için dershane katkısının gerektiğini düşünüyor.
Yunanistan’da devletin dershanecilere zorluk çıkarmadığını belirten Sychrono dershaneleri sahibi Kaburis, “Ama biliyorsunuz kriz var. O bakımdan aileler zorluk çekiyor. Ücretlerde önemli indirimler yaparak onlara yardımcı oluyoruz. Ara sınıflarda azalma oldu. Lise 2 ve 3’lerin tamamı dershanelere devam ediyor.” dedi.
AVRUPALI DERSHANECİLER KASIM AYI SONUNDA İSTANBUL’DA TOPLANIYOR
Türkiye ve Yunanistan dershaneciler ağının koordinatörlüğünü de yapan Kaburis, iki ülkenin yakınlaşmasına eğitim kanalıyla katkı sunuyor. Kasım ayı sonunda İstanbul’da yapılacak toplantıya Avrupa Dershaneler Birliği’nin (ENES) Yunan başkanı George Hagitegas ile birlikte katılacak. Yiannis Kaburis, Beyoğlu Rum lisesinin ardından 1978 yılında Atina’ya göç etmiş. Burada Yunan Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuş.
“DERSHANELERİ ANCAK HALK KAPATABİLİR”
Yunanistan Dershane Öğretmenleri Federasyonu Genel Sekreteri ve Attika Dershane Öğretmenleri Derneği Başkanı John Vafeiadakis, Türkiye’deki dershanelerin kapatılmaya çalışılmasını sert bir dille bir dille eleştirdi: “Avrupa anlayışına karşı bir durum. Bir hükümet istedi diye özel işletmeleri kapatamayız. Buna aileler karar verir. Eğer destek veriliyor ve devam ediliyorsa sorun yoktur. Türkiye’de dershanelerin kapatılmasına hükümet karar veremez. Bu ancak Türk halkının ve öğrencilerin kararı ile olabilir. Türkiye’de yaklaşık 4 milyon öğrenci dershanelere devam ederek destekliyor.”
“Sonuçta sen hangi gerekçe ile bu insanların eğitim imkânına kavuşmasına engel oluyorsun?” sorusunu yönelten Vafeiadakis, “Dershaneler bizde olduğu gibi Türkiye’de de daha çok yoksul ve orta gelir düzeyine sahip aile çocuklarına hitap ediyor. İnsanlar bu yolla toplum içerisindeki düzeylerini yükseltmek istiyorlar” diyor.
Dershanelerin zenginlere hitap etmediklerini kaydeden Vafeiadakis, “Çünkü onlar özel okullara, kolejlere ve özel üniversitelere gidebiliyorlar. Dershane, bu süreçte Yunanistan’da ve bütün dünyada saygı gören bir kurum oldu. Özellikle ortalama vatandaşlar nezdinde…”
Devletlerin hemen her yerde dershanelere bazı zorluklar çıkardıklarını belirten Vafeiadakis, “Ancak Yunanistan’da devletin dershane kapatma gibi bir düşüncesi yok. Geçen yıl özel kurslar veren kuruluşların fiziki durumlarını düzenleyen bir yasa çıkarıldı. Bu yasaya göre bütün dershaneler yeniden ruhsatlandırıldı. Piyasa problemsiz normal seyrinde işliyor.” dedi.
DERSHANE KÜRESEL BİR EĞİTİM GERÇEĞİ
Yayınladığı bir kitap ile dünyadaki dershane modellerine ilişkin kapsamlı bir araştırmaya imza atan Avrupa Dershaneler Birliği (ENES) Başkanı ve Poukamisas Dershaneler Grubu Sahibi Haritegas, bu konuda şunları söyledi: “Dershaneler bir iç olgu değil, uluslararası ve devamlı bir eğitim olayı. Almanya’da 6 bin 500 tane Nachhilfe dediğimiz dershane var. Fransa’da Soutien Scolaire, İrlanda’da Grind Schools, Portekiz’de Explicacoes, Latin Amerika’da Preuniversitario ve Cursinho pre-vestibular gibi küresel ölçekte dershaneler bulunuyor.
Amerikan Sylvan Learning Center, eğitim ağını Almanya’ya genişleterek bin okulu aşkın bir zincir oluşturdu. Japon Juku Toru Kumon ise 43 ülkede 25 binden fazla dershane ile bir imparatorluk kurmuş durumda.”
30 yıldır dershanecilik yapan yazar Hagitages, “Geçen süreçte dershanelerin geleceği, Yunanistan ve dünyada tarihsel kritiğe tabi tutuldu. 21’inci yüzyılda bu onaylanacak. Eğitim sisteminin ortak yönetimi altına girerek varlığını güçlendirerek sürdürecektir.” diyor.
Hasan Hacı, Foto: Yüksel Peçenek (Cihan)
