Türkiye’de ayini kimin yapacağına Patrikhane karar verirken, Yunanistan’da Bayram namazına Bakanlık müdahale ediyor ve imam tayin ediyor.
İlgili makamların izni ile bir kez daha Trabzon’un Maçka ilçesinde, Karadağ’ın Altındere Vadisi’ne bakan eteğindeki tarihi Sümela Manastırı’nda ayin yapıldı.
Ayini hangi din görevlisinin yapacağı konusunda Rum Azınlık yetkili makamları kendi karar verirken, ilgili makamlar buna karışarak din adamı ataması yapmadı. Rum Azınlık hür bir şekilde dini ibadetini istediği yerde, istediği şekilde belirlenen günde kutladı. Bu da Türkiye’de dini konulara müdahalenin olmadığını bir kez daha açıkça göstermiş oldu.
Bakanlık tayiniyle bayram namazı
Oysa Yunanistan’da Müslümanlar özellikle de Selanik’te yaşayan Müslüman topluluğunun Bayram namazını kılmasında karar mekanizması Yunanistan Din İşleri Bakanlığı’dır. Yetkili Bakanlığa bağlı Genel Sekreter kararıyla bayram namazını kıldıracak din görevlisi ataması geleneği 2024 yılında da devam etti. Batı Trakya’da onlarca din adamı olmasına rağmen, Selanik’te yaşayan yaklaşık 5 bin Batı Trakyalı soydaşın Selanik’teki Bayram namazını Mısırlı bir imamın kıldırması kararı soydaşlar tarafından Kabul edilmedi ve bir kez daha “emrivaki” uygulama soydaşlar tarafından Kabul görmemişti.
“Toplama suyla değirmen dönmez!”
Oysa Türkiye’de Rum toplumunun bulunmadığı bölgelerde bulunan Kiliselerde yılın belirli dönemlerinde Hristiyanların yortularında ayinlerin düzenlenmesi için yetkili makamlarca özel izinler tahsis edilirken, ayini kimin yapacağı konusunda kararı İstanbul Rum Patrikhanesi veriyor.
Örneğin Patrikhane tarafından Türkiye geneline atanan Metropolitler var. Oysa o bölgelerde Hristiyanlar yok. Buna rağmen Patrikhane Metropolit ataması yapıyor ve bu Metropolitler yortularda atanmış olan görev bölgelerinde serbestçe yortularda ayinler yapabiliyor. Buna devletin ilgili ve yetkili birimleri de yardımcı oluyor, kolaylık sağlıyor. Kısacası Türkiye Lozan’ın maddelerini uyguluyor. Azınlığın dini ve ayini kimin yapacağı bölümüne müdahalede bulunmuyor.
Nevşehir’de ayin yaptılar
Düşünsenize Batı Trakya’da Azınlık Baş Müftü seçsin, akabinde Selanik, Doğu Makedonya, Batı Makedonya-Yanya, Atina, Rodos, İstanköy, Yenişehir (Larisa), Tırhala, Mora, Girit gibi bölgelere Müftü ataması yapılsın. Sonra da bu bölgelerde Kiliseye çevrilmiş, işyeri olmuş, taverna, kahvehane, bar, sinema, kültür merkezi haline getirilmiş Camilerde bayram namazı, Cuma namazı kılınması için harekete geçilsin (ki Cuma namazı için Batı Trakya Din Görevlileri Derneği tarafından dilekçe yapıldı ilgili Bakanlıktan cevap dahi gelmedi) ve izinler verilsin. Yok böyle bir şey! “Eyvah Yunanistan elden gitti“ sesleri yükselir ve belki de hükümetler düşer! (Prespa Anlaşması örnek.)
Yunanistan’daki uygulamaya dönecek olursak, Batı Trakya’da Müslüman Türk Azınlık Lozan ile elde edilen hak gereği kendi Müftüsünü seçiyor. Ancak Yunanistan seçilen Müftüyü “SAHTE MÜFTÜ“ olarak ilan ediyor, tanımıyor ve yıllarca mahkeme koridorlarında cezalandırarak süründürüyor. Bu da yetmezmiş gibi Yunan Devletinin kendisi dikta ile Azınlıkta asla kabul görmeyen “İşbirlikçi“ kişileri Müftü olarak da atamasını yapıyor.
Gelibolu Metropolitinden Sümela Manastırı’nda 11’inci ayin
Türkiye’nin önemli Hristiyan Ortodoks inanç merkezlerinden bir olan tarihi Sümela Manastırı’nda 11’incisi gerçekleştirilen ayini, Gelibolu Metropolitine bağlı Metropolit Stefanos Dinidis yönetti.
Hristiyanların en kutsal azizesi Meryem Ana adına ithaf edilen dünya üzerindeki en önemli ibadet mekanlarından sayılan Sümela Manastırı’nda ayin yapmaktan duydukları memnuniyeti dile getiren Dinidis, “Biz bu toprakları paylaşan Müslümanlar ve Hristiyanlar ve yurt dışından gelen Ortodoks konuklarımızla birlikte Meryem Ana’nın yüksek huzurunda toplandık. Ülkemizde ve dünyada daimi barışın ve dayanışmanın tesisi için dua ettik.” dedi.
Dinidis, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Devletimizin izni ve yardımlarıyla gerçekleşen bugünkü ayinimiz için Sayın Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Trabzon Valisi Aziz Yıldırım ve Maçka Belediye Başkanı Koray Koçhan’a saygı ve şükranlarımızı arz ederiz.
Siz değerli ziyaretçilere ve Ortodoks müminlerimize sayın patrik efendimizin selamını ve hayır dualarını iletmekteyim. Değerli Maçka halkının misafirperverliğinden dolayı minnettarız. Bu düşüncelerle Müslüman kardeşlerimizi ve bütün ziyaretçileri selamlar, hepinize sıhhat ve afiyetler dilerim.”
