Türkiye ile Yunanistan arasında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan Mübadele Sözleşmesi ile mübadil olarak Türkiye’ye gelen vatandaşlar, yayınladıkları ortak bildiri ile “doğdukları, atalarının yaşadıkları toprakları ziyaret edebilmek” için “vize duvarının kaldırılmasını” istediler.
Mübadillerin kurduğu Türkiye’deki 22 dernek ve vakıf tarafından, mübadelenin 90’ıncı yılında kaleme alınan bildiride Mübadele Sözleşmesi ile yaklaşık 2 milyon insanın doğduğu toprakları terk etmek zorunda kaldığı vurgulandı.
Bildiride son yıllarda giderek artan sayıda mübadil çocuğu ve torununun bir vasiyeti yerine getirircesine aile büyüklerinin yaşadıkları “memleket”lerini ziyaret etmek istediklerinin altı çizilerek, “Onların doğdukları kentleri, köyleri, mahalleleri, ibadet ettikleri kutsal mekanları görmek istiyor. Kendi özel tarihlerine ve kültürlerine ait izleri sürmek istiyorlar” denildi.
‘Miras korunsun’
Mübadiller buna karşın Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının vize için yaklaşık 100 Euro harcama yapmak zorunda kaldıklarını ve ödedikleri bu miktara karşın genellikle tek girişli ve kısa süreli vizeler alabildiklerine dikkat çekilerek, “Oysa, AB aday üyesi dahi olmayan Arnavutluk, Bosna Hersek, Ukrayna, Rusya, Gürcistan, Sırbistan, Karadağ pasaportu taşıyanlar vize ücreti olarak sadece 35 Euro ödüyor” ifadeleri kullanıldı.
Mübadiller, vize duvarının kaldırılmasının yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Hükümeti’nden mübadillerin geride bıraktıkları cami, kilise, tekke, manastır, türbe, şehitlik, mezarlık gibi kutsal mekanların günümüze kadar ayakta kalmış olanlarının restore edilmelerini ve korunmalarını talep etti.
