Mimar Sinan’ın ustalık eseri, Türk-İslam Vakıf Sisteminin en önemli kültür varlıklarından, Osmanlı klasik döneminin başyapıtı ve evrensel mimarlık mirasının özgün örneklerinden biri olan Selimiye Camii’nin Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Mirası Listesine alınması için yürütülen çalışmalar mutlu sonuca ulaştı. Sultan II. Selim tarafından 1568-1575 yıllarında inşa ettirilen Selimiye Camii ve Külliyesi’nin Dünya Mirası Adaylığı, 19-29 Haziran 2011 tarihleri arasında Paris’de yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi’nin 27 Haziran 2011, öğleden sonraki oturumlarında görüşüldü. Selimiye’nin Dünya Mirası adaylığı ile ilgili olarak UNESCO’nun teknik inceleme alt komisyonu olan ICOMOS tarafından hazırlanan inceleme raporunun okunduğu oturumda, Selimiye Camii, Dünya Mirası Komitesinde yer alan üyelerinin oy birliği ile aldığı kararla Dünya Mirası olarak tescillendi.
ICOMOS geçen yıl Selimiye Camii ve Külliyesi ile birlikte UNESCO Dünya Mirası Komitesi tarafından kendisine inceleme için iletilen toplam 42 farklı dosyadan sadece 5 tanesi için ‘’dünya mirası listesine girmeli’’ şeklinde olumlu rapor verdi. Edirne Belediyesi tarafından hazırlanana Selimiye Cami’nin Edirne Belediyesi tarafından hazırlanan adaylık dosyası ICOMOS’dan olumlu rapor alan bu beş adaydan bir tanesi olma başarısını gösterdi.
UNESCO Dünya Mirası Komitesi’nin toplantılarda hiçbir eleştiride bulunmadan direkt Dünya Mirası Listesine aldığı beş dosyadan birine sahip olan Selimiye Cami’nin adaylığı görüşülürken hiçbir sorun yaşanmadığı gözlendi. Komite Selimiye Cami’nin dünya mirası kriterleri (i) ve (iv) kapsamında dünya mirası listesine alınmasını uygun bulurken Selimiye’nin evrensel değerleri, korunmuşluk durumu ve özgünlüğünü hayranlık ile karşıladığını da beyan etti.
Selimiye’nin Dünya Mirası Komitesi tarafından uygun bulunan kriterleri ise şöyle:
Kriter 1: Yaratıcı insan dehasının ürünü olması,
Kriter 4: İnsanlık tarihinin bir veya birden fazla anlamlı dönemini temsil eden yapı tipinin ya da mimari veya teknolojik peyzaj topluluğunun değerli bir örneğini sunması.
Komitenin kararını oy birliği ile açıklaması sonrası, söz alan Türkiye’nin UNESCO Daimi Büyükelçisi Sn. Gürcan TÜRKOĞLU ve Selimiye Camii Alan Başkanı Namık Kemal DÖLENEKEN birer konuşma yaparak gerek Dünya Mirası Komitesi üyelerine kararlarından dolayı ve gerekse de adaylık dosyası hazırlıklarını yürüten ekibe özverili çalışmalarından ötürü teşekkür etti.
Dünya Mirası Komitesinin bu kararı ile Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesindeki kültürel varlık sayısı 10’a yükselirken Selimiye, Osmanlı anıtsal mimarisini UNESCO Dünya mirası Listesinde temsil eden ilk kültürel varlık oldu. Öte yandan Selimiye Camii ile Mimar Sinan’ın Dünya Mirası Listesinde anıt eser statüsü ile yer alan kültürel varlık sayısı ikiye yükseldi. Daha önce 2007 yılında Bosna Hersek’te bulunan Drina Köprüsü Dünya Mirası Listesine girmişti. Ünlü Osmanlı vezirlerinden Sokullu Mehmet Paşa tarafından Mimar Koca Sinan’a (1571-1575) yaptırılan köprünün UNESCO Dünya Mirası adaylık çalışmaları Türkiye’nin desteği ile sürdürülmüştü. Sinan’ın Edirne’de Selimiye Camii ve Külliyesi’ni inşa ederken bu köprünün inşasını denetlemek ve yönlendirmek için Vişengrad’a gidip-geldiği bilinmektedir. Bu Dünya Mirası iki eser Osmanlı İmparatorluğunun ve Türk-İslam Mimarisinin Balkan coğrafyasında ne kadar etkili olduğunun, Balkanlardaki kültürel hayatı bugün dahi nasıl zenginleştirdiğinin de kanıtı konumundadır.
