Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Atina merkezli yayın yapan Parapolitika.gr haber sitesine, Atina-Ankara ilişkileri hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Atina-Ankara ilişkisi hakkında ülke basınına değerlendirmelerde bulunan Dendias, “Komşu ülkemizde artık Ankara ziyaretimden sonra pozisyonlarımızı ve kırmızı çizgilerimizi çok iyi biliyorlar” ifadelerini kullandı. Dendias, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Atina ziyaretine ilişkin Dendias, “Türk Dışişleri Bakanı’nın ziyareti, iki ülke arasındaki iletişim kanallarının güçlendirilmesine yönelik bir adım oldu” dedi.
Dendias’ın dile getirdikleri özetle aynen aşağıdaki gibidir:
“İki ülke arasındaki iletişim kanallarının güçlendirilmesine yönelik bir adım oldu”
“Türk Dışişleri Bakanı’nın ziyareti, iki ülke arasındaki iletişim kanallarının güçlendirilmesine yönelik bir adım oldu. Sonuçta, Miçotakis hükümetinin Türkiye ile her zaman uluslararası hukuk temelinde yapıcı bir diyalog arayışında olduğu iyi bilinmektedir.
Ziyaretin içeriğinden bahsetmeden önce genel havanın nasıl olduğu notu vereyim: Türk meslektaşımla Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nde olduğumuz için neredeyse yirmi yıldır birbirimizi tanıyoruz.
Dostça ilişkilerimiz olduğu gerçeğini hiçbir zaman saklamadık ve onu Atina’da ağırlamak benim için bir zevkti. Kişisel ilişkiyi devlet işleriyle karıştırmamalıyız, ancak kesinlikle iyi bir kişisel ilişkinin tek başına gerilimleri azaltmaya yardımcı olabileceği yanılsamasına da kapılmamalıyız.
Sayın Çavuşoğlu ile net konuşmalarım oldu. Bu ziyaret sırasında zaten bazı somut sonuçlar elde edildi. Her iki ülkede de turizmi canlandırmasını beklediğimiz aşı sertifikalarının karşılıklı tanınması gibi. Ekonomik işbirliği programlarının bir listesi de onaylandı.
Görüşmemizin artıları tarafında, Türk tarafı, inşaatı devam eden Akkuyu nükleer santrali ile ilgili endişelerimizi dinledi ve Rus inşaat şirketi aracılığıyla gerekli bilgileri vermeyi kabul etti.
Ancak bunun ötesinde, özellikle önemli konularda tabanda farklı pozisyonlarımız olduğu doğrulandı. Bizim açımızdan, tansiyonu düşürmeye yönelik her türlü girişimin önünde büyük bir engel olan ve koşullar uygunsa, durumun kademeli olarak normalleşmesinin uzak bir gelecekte gerçekleşmesini sağlayan Türkiye’nin eylemlerine yeniden dikkat çekildi.
Türkiye ile ilişkilerimizi olumsuz etkileyen tüm konuları masaya koydum. Türkiye, Enternasyonal’in temel kurallarını kabul etmediği sürece, Yunanistan’ın güven ve aktif bir dış politika ile tehditten kaçınmak gibi daha geniş hukuk alanında yükseltilmiş bir role sahip olduğunu artık anladığını vurguladım. Şiddete maruz kalmamak ya da onun sözleşmesine saygı duymak örf ve adet hukuku yansıtan Deniz Hukuku BM’nin ilişkilerin normalleşmesine neredeyse hiç yer yoktur.
Görüşmeler sırasında, diğer şeylerin yanı sıra, kötü şöhretli “casus belli”ye, yasadışı ve var olmayan Türkiye-Libya mutabakatına, egemenliğimizin ve egemenlik haklarımızın hava ve deniz yoluyla ihlal edildiğine ve ayrıca Türkiye’nin Trakya’daki (Batı) Müslüman azınlığa yönelik mevcut olmayan itirazlarına açıkça atıfta bulundum.
AB ilişkileri bağlamında, Türkiye’nin Göçmenlik meselesini araçsallaştırması ve Kıbrıs meselesinde Türkiye’nin hiç de yapıcı olmayan tavrına geniş atıfta bulundum. Ancak her şeyden önce Yunanistan’ın daha önce bahsettiğim uluslararası hukuka dayalı pozisyonlarında kararlılığını koruduğu teyit edildi.
Sonuçta, anlaşamasak bile dürüst olmalıyız
Türk mevkidaşımın ziyaretinden çıkan belki de en önemli sonuç şudur: benim Ankara ziyaretimden sonra bizim komşu ülkemizde de bizim pozisyonlarımızı ve kırmızı çizgilerimizi çok iyi bildiklerini bir kez daha kanıtlamış olduk. Yanlış anlaşılma olmaması için her durumda gerekli mesajları karşı tarafa iletiyoruz.
Sonuçta, anlaşamasak bile dürüst olmalıyız. Ayrıca Türkiye’nin, Yunanistan’ın bugün güven ve aktif bir dış politika ile işbirliği ve ittifaklarımızın da kanıtladığı gibi daha geniş bölgede gelişmiş bir role sahip olduğunu anladığına inanıyorum. AB ve NATO ile sınırlı olmayan ancak bunların ötesine geçen bir role sahip.
Başbakan Kiriakos Miçotakis’in Türk Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşmede, yaklaşık on gün içinde gerçekleşecek NATO Zirvesi’nin oturum aralarında bir zirve toplantısı yapılması kararlaştırıldı. Bu toplantı, iki taraf arasındaki iletişim kanallarının sürdürülmesinin bir parçasıdır. Ancak şunu vurgulamama izin verin, Yunanistan ile Türkiye arasında tek bir ikili mesele var: Ege ve Doğu Akdeniz’de Münhasır Ekonomik Bölge ile kıta sahanlığının uluslararası hukuk temelinde sınırlandırılması. Bu sorun, keşif amaçlı temaslar bağlamında ele alınmaktadır.
Yunanistan’ın AB-Türkiye ilişkilerine bakışı nettir
Yunanistan’ın AB-Türkiye ilişkilerine bakışı nettir: biz ikili bir yaklaşımdan yanayız. Bir yandan, Türkiye gerilim ve tırmanıştan kaçındığı sürece kademeli, orantılı ve tersine çevrilebilir olması gereken pozitif bir gündemden yanayız.
Öte yandan, özellikle önemli konularda geçen Aralık ayına kadar tabanda farklı tutumlarımız olduğu Türk Dışişleri Bakanı’nın ziyareti sırasında teyit edildiği gibi, Türkiye provokatif davranışlara geri dönerse, kısıtlayıcı tedbirler alma olasılığı masada kalmalıdır.
Bu vesileyle, Yunanistan’ın artık Türkiye’nin üyelik sürecinden açıkça Türkiye’den yana olan az sayıdaki ülkeden biri olduğunu, elbette bilinen şartlılıkla vurgulamak isterim. Yunanistan, Türkiye’deki mültecilere yönelik programların finansmanı konusunu hiçbir zaman gündeme getirip sorun yaratmadığını ve bunun Ürdün ve Lübnan gibi komşu ülkelere de genişletilmesi gerektiğine işaret ettiğini eklemeliyim.
Türk Bakan ayrıca kamuoyuna yaptığı açıklamada, Türkiye’de gerçekleşecek 63. keşif temasları turu için tarih önereceğine söz verdi. Bilindiği gibi, resmi düzeyde yapılan ve gayri resmi olan bu temasların özüne gelince, her iki taraf da konuşulanların özüne girmiyor. Son olarak süreleriyle ilgili olarak 19 yıl önce başladıklarını ve halen devam ettiklerini belirtmek isterim. Mesele şu ki, Türkiye şu ana kadar ikili anlaşmazlığımızın çözüm çerçevesini, yani BM Deniz Hukuku Sözleşmesini kabul etmiyor.
Türkiye’nin silahlanması endişe kaynağı
Türkiye’nin taarruz harekâtlarında kullanılabilecek ve Doğu Akdeniz’deki güç dengesini bozabilecek sistemlere sahip donanımı hem Yunanistan hem de diğer tüm bölge ülkeleri için endişe kaynağı. Bu bağlamda Yunanistan, Türkiye’nin istikrar bozucu rolü konusunda aynı endişeleri dile getiren Doğu Akdeniz ve Körfez’deki çoğu ülke ile işbirliğini güçlendiriyor.
Ama açık ve net olmak istiyorum: Yunanistan kimseye karşı ittifak kurmuyor. Bunun yerine, iyi komşuluğun temel kurallarına uyan tüm ülkelerle çalışmaya açığız. Bu ilişkilerin güçlendirilmesi bağlamında bölgedeki birçok ülkeyi ziyaret ettim. Ve birkaç gün içinde Ortadoğu’daki gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunmak ve aynı zamanda ikili stratejik işbirliğini güçlendirmek için göreve başladığımdan beri dördüncü kez Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret edeceğim.
Bölgedeki dengelerdeki değişiklikler ve Yunanistan’ın son iki yılda İsrail ve önemli sayıda Arap devleti ile ilişkilerinin gelişmesi göz önüne alındığında, bölgedeki herhangi bir kriz artık Yunanistan’ı da etkiliyor. Bu yüzden daha ateşkes bile sağlanmadan İsrail’i ve Filistin topraklarını ziyaret eden ilk Dışişleri Bakanı oldum. Bu eylem hem bölge ülkeleri hem de Avrupa ülkeleri tarafından çok sıcak karşılandı.
Yunanistan artık sadece bir gözlemci değil. O bir “oyuncu” ve gelişmeleri şekillendiriyor, ancak bunları empoze etmek ya da diğer ülkelere karşı emelleri olmak istemiyor. Tam aksine hedefimiz Doğu Akdeniz ve Körfez arasında Avrupa ile bir dostluk ve işbirliği köprüsü olmaktır.
Yunanistan karasularını uygun gördüğü zaman 12 mile çıkartır
Yunanistan, çıkarlarını desteklemek için uygun gördüğü zaman karasularını İyonya’nın da ötesinde, geçen Şubat ayında yaptığı gibi 12 deniz miline kadar uzatma konusunda devredilemez bir hakka sahiptir. Duyurulduğu üzere, bazı alanlar için ilgili teknik çalışmalar şimdiden başlamıştır.
Yunanistan ve Arnavutluk arasındaki Münhasır Ekonomik Bölge sınırının Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’na havale edilmesine ilişkin siyasi anlaşmaya geçen Ekim ayından bu yana ulaşıldı.Teknik kısma gelince, umut verici bir şekilde sunulması gerekiyor. Bu metnin hazırlanması için iki ülkenin yetkili birimleri doğrudan istişare halindedir.
ABD ile ilişkiler
Yunanistan ile ABD arasında revize edilen İkili Savunma İşbirliği Anlaşması’nın yaz sonunda imzalanmasını umuyoruz. Ancak bu, müzakerelerin gidişatına bağlı olacaktır. İdeal olarak, ABD Dışişleri Bakanı Blinken’in Atina ziyaretiyle birleştirilebilir. Anlaşmanın imzalanması, iki ülke arasında önceki ABD hükümetiyle gelişen ve mevcut hükümetle devam eden zaten mükemmel olan ilişkinin doruk noktası olacak.
Başbakan Kiriakos Miçotakis’in Amerikan Başkanı Joe Biden ile yaptığı uzun telefon görüşmesini ve meslektaşım sayın Blinken ile yaptığım temasları hatırlamak açısından belirtmek isterim. Koşullar izin verdiğinde Washington’u ziyaret etmeyi dört gözle bekliyorum.
Bu anlaşmalar geçen Eylül ayında Meclis’e sunuldu. Dışişleri Bakanlığı gerekli tüm işlemleri tamamlamıştır. Onay yasasının yürürlüğe girmesi için bir tarih belirlemek Parlamentoya kalmıştır. Pandemi nedeniyle Parlamenter süreçte somut tedbirler olduğunu ve halen alındığını hatırlayalım.”
