Yunanistan, Batı Trakya’daki Türk Azınlık Okullarını her yıl değişik bahanelerle üçer-beşer kapatırken, Türkiye’deki Rum Azınlık kendi okullarını, kendi anadillerini yaşatmak üzere harekete geçti ve ünlü sanatçıların katılımıyla destek amaçlı Atina’da bir konser verilecek.
“Gökçeada İçin, Çocuklarımız İçin, Okullarımız İçin” sloganıyla Eylül ayında Yunan sanatçıların katılımıyla Gökçeada Rum okullarını desteklemek için Atina Herodion’da büyük bir konser verilecek.
Bu etkinliğin önceliğini yapan Gökçeadalı Bayan Despina Portokali, Batı Trakya Türklerine örnek olabilecek öyle bir cümle kurdu ki, adeta yol gösteren ders niteliğinde. Portokali, “biz İmvroslular (Gökçeadalılar) topraksız bağ bahçesiz ve yemeksiz yaşayabiliriz. İsterseniz kiliselerle de bir çıkış yolu bulacağız. Evimize bir ikon koyarız, bir mum yakarız. Ama onsuz yaşayamayacağımız tek şey dilimizdir. Yunan harfleri olmadan yaşayamayız.” Diyerek anadili eğitiminin ne kadar önemli olduğuna işaret etti.
Son yıllara Batı Trakya’da Azınlık insanı arasında saltanat yarışı aldı başını gidiyor. Eğitimlisi eğitimsizi, doktoru avukatı, esnafı sanatkarı kıyasıya saltanat ve gösteriş yarışı içerisine girdi. Oysa gerçek anlamda evlatlarını kendi kültürleriyle, kendi dini değerleri ve en önemlisi anadilleriyle yetiştirerek yarınlarda varlıkları çoğaltmak isteyen toplumlar birlik beraberlik içerisinde hareket ederek çözüm üretmeye büyük özen gösteriyor.
Kimse kızmasın ama bu yapıcı eleştiri ve yorumun ardından, Yunan Devlet Radyosu’nun (ERT) bünyesinde yayın yapan “Yunanistan’ın Sesi”ne konuk olan girişimci bir bayanın dile getirdikleri bence nerede yaşarsa yaşasın Batı Trakya Türkleri tarafından örnek olarak alınmalıdır. Anadili, aile, din, dil, kültür ve Azınlığın bu topraklar üzerinde varlığı ebedi olarak nasıl yaşatılırmış hep birlikte görelim. Birlik olursak biz de yapabiliriz, yaşatabiliriz!
50 yıllık sessizliğin ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin Rum Azınlığa sağladığı kolaylıklardan sonra, 2013 yılında yeniden açılan Gökçeada Rum okullarına destek amacıyla, 29 Eylül 2024 Pazar günü Atina Herodion Konservatuarı’nda Yunan sanatçıların katılımıyla büyük bir konser verilecek. Gerçekleşecek Gökçeadalılar Konferansı ve büyük tarihi konserin baş organizatörü Bayan Despina Portokali bu etkinlik hakkında “Yunanistan’ın Sesi” radyosuna konuştu.
Gökçeada’da doğan ve daha sonra İstanbul’a yerleşen Despina Portokali “Yunanistan’ın Sesi” radyosuna şunları söyledi:
“Kilisesiz yaşayabiliriz, ama yaşayamayacağımız tek şey dilimizdir, Yunan harfleri olmadan yaşayamayız”
“Maalesef 1967-1970 yıllarında yaşanan bu olaylarla, kamulaştırmalarla, bu çok kötü durumlarla mallarımızı, kiliselerimizi, okullarımızı aldılar. Ve ben okullarda duruyorum çünkü biliyorsunuz biz İmvroslular (Gökçeadalılar) topraksız bağ bahçesiz ve yemeksiz yaşayabiliriz. İsterseniz kiliselerle de bir çıkış yolu bulacağız. Evimize bir ikon koyarız, bir mum yakarız. Ama onsuz yaşayamayacağımız tek şey dilimizdir. Yunan harfleri olmadan yaşayamayız.”
Bayan Portokali, Patrik Bartholomeos’un Rum okulların açılmasındaki çok önemli katkılarından, kendi çabalarından, ayrıca Gökçeadalılar Derneği ve Makedonya-Trakya Gökçeadalılar Birliği’nin Yunanistan, Türkiye ve Avrupa Birliği’ndeki kişi ve kurumlarla işbirliği sonrasında okulların yeniden açıldığını ve adaya hayat kazandırdığından bahsetmeyi de ihmal etmedi.
Bayan Portokali, “Ama mesele sadece okullar değil. İnsanların geri gelebilmesi, kalabilmesi ve çalışabilmesi için iş istihdam imkanları da yaratmalıyız. Bunu yapabiliriz” dedi.
Gökçeadadaki Rum okulunun 16 Eylül 2013’te yeniden açılmasının Helenizm’e yeniden farklı bir duygu yüklediğini söyleyen Portokali, iki yıl sonra, 2015 yılında Gökçeada ilk ve orta öğrenim okullarında, atalarının topraklarında yeni bir hayat kurmaya karar veren Yunanistanlı ailelerin yeniden yerleşiminin önünü açtığına vurgu yaptı.
Bayan Portokali, Okulların 11 yıllık faaliyet döneminde 60 çocuğun eğitim gördüğünü, bunların bir kısmının ada doğumlu olduklarını, mezun sayısının ise 40’ı aştığını dile getiriyor ve bir zamanlar imkansız görünen şeyin yeniden gerçeğe dönüştüğüne vurgu yapıyor.
Ancak son dönemde Gökçeada’daki Rum azınlık okullarının ciddi mali sorunlarla karşı karşıya kaldıklarını, dolayısıyla konserin amacının da bu soruna destek amaçlı olduğunu belirtiyor.
Bayan Portokali, “Yunanistan’ın Sesi” radyosu yayını aracılığıyla, nerede olurlarsa olsunlar tüm Yunanlıları bu tarihi konsere katılmaya ve geri dönüp atalarının evlerinde hayatlarını kurmayı seçen Gökçeada çocukları ve ailelerinin geleceğine destek olmaya davet ediyor.
Bayan Portokali, “zor yıllarda Gökçeada’yı destekleyen, orada şarkı söyleyen veya Gökçeada için şarkılar yazan sekiz büyük sanatçının adaya olan sevgilerini bir kez daha sahnede göstereceklerini” dile getirdi.
