24 Mart 2009 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) İnsan Hakları ve Hukuk İşleri Komitesi Michel Hunault tarafından kaleme alınan „Türkiye’deki Gayri-Müslim Azınlıklar ile Trakya(Doğu Yunanistan)’daki Müslüman Azınlığın Din Özgürlüğü ve Diğer İnsan Hakları” isimli rapor hakkında taslak bir karar metnini onayladı. Taslakta, Parlamenterler Meclisi’nin Yunanistan ve Türkiye’de dini azınlıkların ağır bir şekilde tarihin etkisi altında olduklarını ifade edilirken 20.yüzyılda azınlıklara karşı muamelenin büyük ölçüde ikili ilişkilerin seyrine bağlı olarak belirlenmiş olduğu not ediliyor. Taslak kararda bir ülkede „ulusal”, „dini” ya da „dilsel” azınlıkların varlığının bölünme değil toplumun zenginleşmesi için temel bir unsur olarak kabul edilmesi gerektiği vurgusu yapılıyor. Benzer şekilde taslak kararda Meclis, bahsekonu dini azınlıkların Türkiye ve Yunanistan olmak üzere yaşadıkları ülkelerin vatandaşı olduklarının altını çizerek tarihi sebepler nedeni ile karşılıklılık(mütekabiliyet) prensibine taraflarca düzenli olarak atıfta bulunulduğunu ifade ediyor. Taslakta, komşu ülkede bulunan dini azınlıklarına yönelik olarak sorumlulukları olduklarını düşünen „akraba devletler” Yunanistan ve Türkiye’nin aslında ilk ve öncelikli olarak kendi ülkeleri sınırları içerisinde yaşayan vatandaşlarına karşı sorumlu olduğu ifade ediliyor. Lozan Anlaşması’nın 45. Maddesine dayanarak „karşılıklılık” prensibine atıfta bulunan Yunanistan ve Türkiye’nin bu prensibi olumsuz anlamda yorumladığı belirtiliyor. Ancak karşılıklılık prensibinin azınlıkların Anlaşma ile garanti altına alınan haklarını uygulamayı reddetmek temelinde uygulanmasının 21.yüzyılda her bir ülkenin ulusal uyumunu zedeleyebileceği ifade ediliyor. Taslakta Yunanistan ve Türkiye’den komşu ülkenin kendi vatandaşlarına muamelesine bakmaksızın kendi vatandaşlarına yönelik ayrımcılık uygulamaması isteniyor. Ayrıca Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi’nin onaylayıp onaylamadıklarına bakmaksızın Türkiye ve Yunanistan’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihat hukuku ile geliştirilen ulusal azınlıkların haklarını tam olarak uygulamaları talep ediliyor. Yine de her iki ülkenin bahsekonu Çerçeve Sözleşme ile Bölgesel ve Azınlık Dilleri için Avrupa Sözleşmesi’ni onaylamasının belirli kültürel özelliklerin anlayışla karşılandığına ve kabul edildiğine işaret edeceği ekleniyor. Etnik olarak kendini tanımlama hakkının demokratik ve çoğulcu toplumlarda ulusal, dini ve dilsel olsun tüm azınlık grupları içi etkin olarak uygulanması gerektiği ifade edilerek her iki ülkeden de azınlıklarını yabancı olarak gören algılamayı değiştirmek için her şeyi yapması isteniyor. Yunanistan’dan Türk Azınlık’ın sorunlarına çözüm getirmesi talep ediliyor Yunanistan ile ilgili olarak taslak kararda öncelikle eğitim konusu ile ilgili tavsiyelere yer veriliyor. Taslakta azınlık okullarının yüksek kalitede eğitim verebilmesi için gerekli olan desteğin Yunan makamları tarafından verilmesi talep edilirken yeni yüksek azınlık ortaokulları açılması olasılığının dikkate alınması isteniyor. Taslakta, Selanik Özel Pedagoji Akademisi’nin Türkçe ve Yunanca dillerinin her ikisinde de yüksek kalitede eğitim vermesi böylelikle azınlık okullarında çalışacak kişilerin uygun bir eğitimden geçmesinin sağlanması talep ediliyor. Eğitim alanında son tavsiye ise „Müslüman Çocukların Eğitimi” programına finansal destek dahil kalıcı destek verilmesi çağrısında bulunuluyor. Vakıflar konusunda ise taslak kararda Müslüman azınlığa ait vakıfların yasal statüsü sorunu ile ilgili olarak diğer problemlerin özlü düzenlemeler gerçekleştirilmesi ile 3647/2008 sayılı kanunun tam anlamı ile uygulanması çağrısında bulunuluyor. Müftüler sorunu ile ilgili olarak ise taslak karar metninde seçim ya da atama usulü ile Müslüman azınlığın özgür şekilde dini liderlerini(yargı yetkileri olmaksızın) seçmesine izin verilmesi böylelikle şeriat hukuku uygulamasına son verilerek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu bir düzenin yaratılması talep ediliyor. 19. Madde sorunu ile ilgili olarak ise 19. Madde uygulaması nedeni ile artık Yunanistan’da yaşamayan ancak vatansız hale gelen kişiler dahil vatandaşlığını kaybeden kişiler ile ilgili davaların mümkün olan en kısa zamanda çözüme kavuşturulması talep ediliyor. Din ve dernek kurma özgürlüğü ile ilgili olarak ise taslakta Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarının tam anlamı ile uygulanması böylelikle adında „Türk” kelimesi taşıyan derneklerin kurulmasına izin verilmesi çağrısında bulunuluyor. Ayrıca taslak kararda Trakya’nın altyapısının ve ekonomisinin güçlendirilmesinin yanı sıra kamu hizmeti için öngörülen kota sisteminin uygulanması için hazırlanan yasanın tam anlamı ile ivedilikle uygulanması talep ediliyor. Konu ile ilgili olarak Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) Başkanı Halit Habipoğlu, „26- 30 Ocak 2009 tarihlerinde AKPM 2009 yılı 1. Olağan Genel Oturumu’na paralel AKPM’ye gerçekleştirdiğimiz ziyaret sırasında Michel Hunault’un taslak raporu ile ilgili detaylı şekilde bilgi edindik. Taslak rapor Yunanistan’ın tezlerini destekler nitelikte olduğundan Uluslararası İlişkiler ve Lobi Grubu üyemiz Melek Kırmacı tarafından hazırlanan ABTTF’nin değişiklik önerilerini içeren detaylı bir çalışmayı ilgili makamlara ziyaretimiz sırasında sunduk. Bununla birlikte raporun ABTTF tarafından yapılan öneriler doğrultusunda değiştirilmesi durumunda Azınlığımız lehine olacağını kendilerine ilettik. Bugün, AKPM İnsan Hakları ve Hukuk İşleri Komitesi tarafından yayımlanan taslak karar metninde Hunault’un Azınlık’ın görüşlerini dikkate almış olduğu izlenimini edinmekteyiz. Önümüzdeki hafta yayımlanacağı ifade edilen raporun nihai şeklini gördüğümüzde daha ayrıntılı bir incelemede bulunarak rapor ile ilgili görüşlerimizi yeniden taraflara ileteceğiz” açıklamasında bulundu.
En Çok Okunan
© Telif Hakkı 2020, Tüm Hakları Saklıdır | İlhan Tahsin