Yunanistan Arkeologlar Birliği (SΕΑ) Trabzon’da bulunan Aya Sofia kilisesinin cami yapılacağı haberlerinden endişe duyduğu açıklandı. Derken tarafından yapılan açıklamada “Trabzon’daki Aya Sofia kilisesi camiye dönüştürülmesin” görüşüne yer veriliyor.
Yunanistan Arkeologlar Birliği (SΕΑ), konuyla ilgili Türkiye’de Kültür ve Turizm Bakanlığı’na vede Vakıflar İdaresi’ne bir yazı gönderdi. Söz konusu yazıyı Yunanistan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yanısıra UNESCO’nun Yunanistan Ulusal Heyeti’ne de gönderdi.
Yazıda şu ifadelere yer veriliyor.
“Trabzon’da Aya Sofia’nın camiye dönüştürülmesi meselesini takip ederken, Yunanistan Arkeologlar Birliği, 2013 yılına kadar müze olan bu anıtın kullanım durumundaki yapılacak olan değişiklikten endişe duyuyor. Bildiğiniz gibi, Trabzon’daki Aya Sofia, Pontus’un önde gelen bir Bizans anıtıdır. Manuil A Komninos’un (1238-1263) Vakfına ait bu eser duvarlarındaki sanat eseri yazılarıyla alanında tektir. Sadece Türkiye’nin tarihi ve kültürü için değil aynı zamanda tüm dünya için temsili bir anıttır.
Aya Sofia, 1461 yılında Trabzon’un Osmanlılar tarafından işgalinden hemen sonra camiye dönüştürülmedi. Tarihi kaynaklara göre, 16. yüzyılın üçüncü çeyreğinde manastırın bitişiğindeki binalar keşişler tarafından kullanılıyordu. Dolayısıyla, bu anıtın II. Fatih Sultan ile açıkça ifade edilen ilişiği temelsizdir.
2013’te restorasyondan sonra dini kullanıma açılması, ziyaretçilerin Ayasofya’ya kısıtlı erişimi, anıtın anlaşılmasını ve tadını çıkarmasını engelliyor. Uluslararası kurallara uygun olarak, her ülke kendi bölgesinde kültürel mirasa ve anıtlara evrensel erişim sağlamalıdır.
Yunanistan Arkeologlar Birliği, bu eşsiz yapıda yapılması planlanan müdahalelerle ilgili haberlere dayanarak, otantik tarihsel karakterini daha da değiştireceği endişesini taşıyoruz.
Yunanistan Arkeologlar Birliği olarak kurumunuzdan, Trabzon’daki Aya Sofia’nın müze statüsüne geri döndürülmesini, böylece tüm ziyaretçilerin, Türkiye’nin bu simgesel anıtına, tarihsel ve sanatsal değerini küçümsemeden veya değiştirmeden serbest olarak erişebilmesini talep ediyoruz.”
